Uvuvi

TAARIFA YA SEKTA YA UVUVI YA MWAKA 2016/2017

Sekta ya uvuvi ina mchango mkubwa kwa wananchi wa Mkoa wa Rukwa katika kuwapatia lishe bora, ajira na kipato kwa mwananchi mmoja mmoja na pato la Taifa na hivyo kuchangia kuondoa umaskini.

Katika Mkoa wa Rukwa shughuli za uvuvi na ukuzaji wa viumbe kwenye maji  ikiwa ni pamoja na samaki zinafanyika katika Maziwa mawili makubwa  ambayo  ni  Ziwa Tanganyika na Ziwa Rukwa na kwa kiasi kidogo katika mabwawa mawili ya asili ambayo ni  Kwela (Halmashauri ya Wilaya ya Sumbawanga) na Sundu (Halmashauri ya Wilaya ya Kalambo).  Kadhalika shughuli hizi hufanyika  katika mito na mabwawa yanayochimbwa  na  wananchi katika  maeneo  mbalimbali ya Mkoa.

Kwa takwimu zilizopo, katika Mkoa wa Rukwa  kuna jumla ya Wavuvi 13,556,  Wakusanyaji wa mazao ya uvuvi 1,021, Wafugaji wa samaki 263 na mabwawa  542 ya ufugaji  wa samaki. Chanzo: Fisheries frem survey 2011.

Kwa mwaka 2016/2017 wastani wa samaki tani 916.1 zenye thamani ya shilingi bilioni 4.41 zimevunwa na kusafirishwa ndani na nje ya Mkoa wetu.

Usimamizi na Matumizi Endelevu ya Raslimali za Uvuvi

Kwa kipindi cha Mwaka 2016/2017, Mkoa umeendelea kudhibiti uvuvi haramu wa kutumia majenereta na betri za magari zinazounganishwa na taa zenye mwanga mkali unaoharibu na kuangamiza mazalia ya samaki,  kwani kwa mujibu wa tafiti za Taasisi ya Utafiti wa Uvuvi Tanzania (TAFIRI) ilionekana mwanga huu wa jenereta unapenya mpaka kina cha maji kipatacho mita 140.

Mkoa kwa kushirikiana na vituo vya doria vya Wizara ya Kilimo, Mifugo na Uvuvi umechukua hatua  madhubuti  na uvuvi wa jenereta umepigwa  marufuku kabisa na doria dhidi yake zimeendelea kufanyika.  Hadi kufikia Julai, 2017 jumla ya jenereta 101 zilikamatwa na watuhumiwa 7 wamepelekwa mahakamani.

Kwa kipindi cha 2016/2017 doria dhidi ya  utoroshwaji wa mazao ya uvuvi nje ya Nchi na uvuvi haramu zilifanyika, ambapo katika Ziwa Rukwa doria 2 ziliwezesha kukamata jumla ya nyavu haramu 112 aina ya kokoro na vyandarua vya mbu na watuhumiwa  2 walifikishwa kwenye vyombo vya sheria. Pia, mnamo mwezi Mei na Agost,  2017 katika kukomesha uvuvi haramu unaondelea katika Ziwa Rukwa jumla ya nyavu haramu aina ya kokoro na vyandarua vya mbu vipatavyo 112 vyenye thamani ya shilingi milioni 70.

Katika Ziwa Tanganyika, doria 760 ziliwezesha kukamata monofilament (61), makila chini ya nchi 3 (25), vyandarua vya mbu (28) na kokoro (52) pia watuhumiwa  22 walifikishwa kwenye vyombo vya sheria.

Mauzo ya Mazao ya Uvuvi kutoka katika Ziwa Tanganyika na Rukwa 

Jumla ya kilo 916,093 ziliuzwa ndani na nje ya Mkoa wetu zenye thamani ya Shilingi 4,359,480,500.

Jedwali Na:======= Mapato  ya samaki  kutoka katika ziwa Tanganyika.

Chanzo: Taarifa za FRP Kasanga na Kipili, Taarifa za Uvuvi za Halmashauri za kila Mwezi.

Uvunaji na Usafirishaji wa Samaki wa Mapambo (Ornament Fish)

Katika kipindi hiki shughuli za uvunaji wa samaki wa mapambo zilifanyika. Samaki wa mapambo wapatao  44,029 wamevunwa kutoka Ziwa Tanganyika na kusafirishwa nje ya Mkoa wetu. 

Ukusanyaji wa Mapato ya Serikali

Maduhuli ya Serikali Kuu yaliyopatikana kutokana na ada za leseni, ushuru wa usafirishaji wa mazao ya uvuvi nje ya nchi, tozo za ukaguzi na faini katika Vituo vya Usimamizi wa Raslimali za Uvuvi (FRP) vya Kasanga na Kipili ni Sh. 85,724,874.

Mapato ya Halmashauri yaliyopatikana kutokana na ada za leseni, ushuru wa mazao ya uvuvi na faini ni kiasi cha Shilingi 508,075,209.

Chanzo: Taarifa za kila mwezi za FRP Kasanga na Kipili 2016/2017

Chanzo: Taarifa za kila mwezi za Halmashauri 2016/2017

Uwekezaji katika Viwanda na Masoko

Katika Mkoa  kuna kiwanda 1 cha kusindika samaki cha  Migebuka Fisheries Ltd kinachomilikiwa na mtu binafsi ambacho kipo Kasanga –Wilayani Kalambo. Kiwanda hiki kina uwezo wa kusindika samaki wastani wa tani 10 kwa  siku. Kiwanda hiki kina uwezo wa kuhifadhi samaki wastani wa tani  260.

Pia kuna mwekezaji mwingine ambaye yuko katika mpango wa kuwekeza majokofu ya kisasa ya kuhifadhia samaki wabichi katika eneo la Kasanga.

Serikali kwa kushirikiana na wadau mbalimbali inaendelea na ujenzi katika masoko mawili ya samaki, katika Tarafa ya Kasanga Wilayani Kalambo na Tarafa ya Kirando Wilayani Nkasi kwa kuweka vyumba baridi (cold rooms) na mfumo wa kugandisha (blast freezer) ili kutatua tatizo la kukosa masoko ya samaki katika mwambao wa Ziwa Tanganyika.

Mikakati ya kuendeleza sekta ya Uvuvi

1. Ili kukabiliana na Changamoto za sekta ya Uvuvi Mkoa unaendelea kushauri na kuhimiza mikakati ifuatayo:
2. Mamlaka ya Serikali za Mtaa ziajiri wataalamu wa Uvuvi, angalau kuwa na Maafisa ugani  katika Kata zenye mialo.
3. Mamlaka ya Serikali za Mtaa zitenge fedha ya kutosha kwa ajili ya sekta ya uvuvi ili kuwezesha wataalamu waliopo kupata vitendea kazi katika shughuli za ugani na kupata vifaa vya kuendeshea doria katika maeneo yote ya Uvuvi haramu na kutoa elimu ya uvuvi endelevu
4. Mamlaka ya Serikali za Mtaa kuwezesha mazingira bora ya uundwaji wa BMUs na usajili wake na kufanya BMUs zilizopo kufanya kazi kikamilifu kwa mujibu wa Sheria na Kanuni za Uvuvi.
5. Mamlaka ya Serikali za Mtaa zihamasishe uundwaji wa Vyama vya Ushirika vya wadau wa uvuvi ili waweze kukopeshwa mtaji kutoka mifuko ya hifadhi ya Jamii mfano NSSF – Uvuvi Scheme pamoja na kupata masoko ya mazao ya uvuvi.
6. Vituo vya Usimamizi wa Raslimali za Uvuvi vilivyochini ya Wizara ya Maendeleo ya Mifugo na Uvuvi viimarishe uhusiano na ushirikiano Mamlaka ya Serikali za Mtaa hasa katika kufanya Doria za pamoja katika Ziwa Rukwa na Ziwa Tanganyika, katika masoko ya samaki na katika kutoa elimu na mafunzo kwa Wadau wa ufugaji wa Samaki na Uvuvi pamoja na kufanya mikutano ya pamoja ili kubadilishana uzoefu na kupanga mikakati  kulingana na raslimali na vitendea kazi vilivyopo.
7. Kukamilisha miundo mbinu ya Uvuvi iliyokatika hatua mbalimbali za Ujenzi kama Soko la samaki la kasanga,Mwalo wa Kirando na Soko la samaki la Korongwe.
8. Kuendelea kuvutia wawekezaji  ili wajenge viwanda vya kuchakata mazao  ya uvuvi na kuyaongezea thamani,pia kuendelea kuhamasisha sekta binafsi kuwekeza katika maduka na zana bora na za kisasa ili wavuvi wetu wazipate kwa urahisi.